วีธีการ ถ่ายภาพใน "ถ้ำ" by ช.ช้าง

'ถ้ำ' สถาน ที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจในการถ่ายภาพ มีทั้งความแปลกในเรื่องของพื้นผิว รวมไปถึงสภาพแสง ที่มีจุดกำเนิดแสง ไม่เหมือนสถานที่ทั่วไป และแน่นอนสภาพภายในถ้ำ ที่ส่วนใหญ่จะอับชื้น และมืดสลัว อาจทำให้หลายคนกลัวที่จะถ่ายภาพ หรือถ่ายแล้วยิงแฟลชตรงๆ ภาพก็ไม่สวยเหมือนที่ตาเห็น พอปิดแฟลชภาพก็ไม่ชัด ผมเลยรวบรวมเทคนิคส่วนตัวง่ายของผม มาแบ่งปันสำหรับมือใหม่อยากถ่ายถ้ำครับ

การถ่ายภาพภายในถ้ำ จะว่ายากเกินไปก็ไม่น่าใช่ แต่จะว่าง่ายก็ไม่เชิง สิ่งสำคัญเราต้องรู้หลักหรือทุกครั้งเวลาเราไปถ่ายถ้ำต่าง คือ เราต้องเข้าใจสภาพแวดล้อมของถ้ำแต่ละแห่ง โดยเราต้องเข้าใจก่อนว่าถ้ำส่วนใหญ่อยู่ในบริเวณหินปูน จึงมีสภาพการกัดกร่อนที่มีคล้ายกัน ถ้ำบางแห่งใหญ่โต บางแห่งก็แค่เล็กๆ ส่วนมากภายในถ้ำจะมีสภาพแสงน้อยถึงน้อยมาก บางครั้งก็อาจจะมีแสงส่องถ้ำเฉพาะจุดหรือไม่มีเลย ภายในถ้ำอาจจะมีแสงเทียนส่องสว่างหรือเราต้องใช้แสงจากตะเกียงหรือแฟลส ไฟฉาย สิ่งเหล่านี้จะเป็นตัวกำหนดในการที่เราต้องคิดก่อนจะไปถ่ายถ้ำกัน

อุปกรณ์และเทคนิคต่างๆในการถ่าย ถ้ำ

อุปกรณ์

1.กล้องถ่ายรูป ไม่ว่าจะเป็นกล้องฟิมล์หรือดิจิดอล จะเป็นแบบคอมแพคหรือSLR ได้ทั้งหมด แต่ให้เลือกที่มีระบบแมนนวลได้ก็ดี เช่นสามารถชดเชยแสงได้,ปรับISOได้ เพื่อเราสามารถปรับแต่งได้

2. เลนส์ แนะนำเลนส์มุมกว้าง เลนส์ช่วง20-35มิล(ถ้ากล้องดิจิดอลก็เริ่มสัก10-55มิล)เป็นเลนส์ที่เหมาะ ถ่ายถ้ำขนาดใหญ่ ส่วนเลนส์50มิลขึ้นไปถึง100มิลเหมาะกับถ่ายเป็นจุดๆ ถ่ายหินย้อยหรือเจาะรายละเอียดเฉพาะส่วน

3. ขาตั้งกล้อง เป็นสิ่งจำเป็นมากในการถ่ายภาพในถ้ำที่มีสภาพแสงน้อยๆ ความเร็วชัตเตอร์ต่ำ ให้ใช้แบบมั่นคงแข็งแรง หรือเท่าที่เรามีที่รับน้ำหนักได้ไหว ไม่สั่น ไม่ล้มง่าย และใช้แบบที่ปรับได้สะดวกก็ดี เพราะบางแห่งอาจจะมีพื้นที่ไม่สม่ำเสมอกัน พร้อมทั้งสายลั่นชัตเตอร์ แบบชัวร์ๆเราได้คิดก่อนถ่ายได้(แต่ยุคนี้อาจจะใช้วิธีดึงISOสูงๆได้)

4. ระบบไฟ ถ้าในถ้ำไม่มีแสงก็อาจจะใช้ตะเกียงเจ้าพายุ ไฟนีออน(อันนี้ไม่แนะนำ)ไฟฉาย หรือแฟลซภายนอกหรือหัวกล้องก็ได้ แต่ถ้าถ้ำไหนมีระบบไฟ ก็หามุมเหมาะถ่ายมาแล้วหลบมุมไฟให้ได้ก็พอ

เทคนิค

1.WB ตั้งWB ตามสภาพแสงที่ตอนนั้น ถ้าไม่แน่ใจก็ใช้Auto หรือง่ายๆถ้าเป็นพวกตะเกียงก็ใช้ทังสเตน หรือให้ชัวร์ก็วัดอุณภูมิแสง หรือจะลองปรับ wb หลายๆแบบ จนได้สีของภาพที่ถูกใจ แต่วิธีอีกวิธีถ่าย Raw แล้วมาปรับWBที่หลังได้

2.วัดแสง แนะนำแบบเฉพาะจุดแล้วชดเชยตามสภาพแสง ให้แสงส่องก่อนค่อยวัดน่ะ เดี่ยวถ่ายมาสว่างจ้า หรือง่ายๆที่ผมใช้บ่อยวัดแบบหลายส่วนแล้วชดเชยไปทางลบสัก1-2สต๊อปก็เอาอยู่ แล้วครับ

3.โหมดที่ใช้ถ่าย จะใช้แบบไหนตามถนัดได้เลย หรือใช้ M เลย เพราะเมื่อเราวัดแสง แสงในถ้ำไม่เปลี่ยนเราก็ได้ค่านั้นถ่ายไปเลยทั้งหมด

4.ค่าF แนะนำใช้ค่า F กลางๆไม่ถึงแคบเพื่อความคมชัด เช่นF8, F16, F11, เป็นต้น แม้เวลาใช้อาจจะได้ความเร็วชัเตอร์ที่ต่ำ แต่อาจจะต้องเพิ่ม ISO และใช้สายลั่นชัตเตอร์เพื่อให้โอกาสภาพชัดสูงขึ้น

5.การโฟกัส ถ้ามืดมากให้ใช้โหมดแมนนวล หรือถ้ากลัวว่าตาไม่ตรง หรือเลนส์หาจุดโฟกัสไม่ได้ ใช้autoแล้วใช้ไฟฉายส่องนำ ล๊อคจุดโฟกัส หรือพอได้ก็เปลี่ยนเป็นแมลนวล เท่านี้ก็ได้ภาพชัดชัวร์

6. ไฟฉาย ติดไฟฉายเล็กๆ (หรือใช้โทรศัพท์มือถือช่วยส่อง) สักตัวไว้ส่องเมนูต่างๆ เพราะเคยเจอแบบแสงน้อยจนเรามองอะไรไม่เห็นจะช่วยได้มาก

7.โชคและองค์ประกอบภาพ เช่นจุ ดตัด9ช่อง,จุดนำสายตา,เป็นต้น ได้นำออกมาใช้ มองให้ดี ไม่ต้องรีบค่อยๆกดจะได้ภาพตามต้องการ

ให้เพื่อนส่องไฟช่วยในการถ่ายถ้ำ

ลำดับขั้นตอนสำหรับมือใหม่ถ่ายถ้ำ

ขั้นแรกก่อนถ่ายให้เราเดินสำรวจก่อนว่าเราจะถ่ายมุมไหนดี ที่มันดูแล้วสวย ดูสภาพแสงที่ตกลงมา แสงสว่างมีไหม แบบไหน ถ้าไม่มีก็ใช้ตะเกียงหรือไฟฉายส่อง ให้คนช่วยถือ หรือใช้แฟลชถ่ายก็ได้แต่อาจจะได้แสงอีกแบบ แสงจะส่องแบบไหนเคล็ดอยู่ที่ว่าให้ส่องไปผนังด้านหลัง ภาพที่ได้จะมิติแน่นอน

เมื่อได้ที่เหมาะจัดการกางขาตั้งติดกล้องให้เรียบร้อยมั่นคง ปรับเมนู ถ้าแสงไม่พอก็นำไฟฉายเล็กๆที่เราเตรียมมาหรือหากมีเพื่อนช่วยก็ให้เพื่อนคอย ส่องไฟฉายให้ให้ ตั้ง ISO 400 หรือ 200 เพื่อคุณภาพ ปรับค่ารูปรับแสง F8-F16 เลือกโฟกัสให้ดีถ้าไมได้ใช้ไฟฉายส่องนำ WB ผมใช้ auto หรือทังสเตท หรือถ้ามันยุ่งยากก็เดย์ไลท์มันเลย ออกเขียวๆ หรือถ่ายrawมาปรับที่หลัง วัดแสงตามที่บอกหรือใช้ค่าเฉลี่ยทั้งภาพแล้วชดเชยไปทางลบสัก 1-2 สต๊อปเอาอยู่แน่นอน

จัดองค์ประกอบให้ดี ไม่ต้องรีบค่อยๆมอง เลือกให้ดีจะใช้แบบไหนหรือนำจุดตัด9ช่องมาใช้ ถ้าอยากให้เห็นความยิ่งใหญ่ของถ้ำ หรือขนาดถ้ำ ก็หาจุดวัดถุมาเทียบ ง่ายๆ คือ ใช้เพื่อนไปยืนเทียบเพื่อให้เห็นความต่างของขนาดถ้ำเทียบกับตัวคน จัดองค์ประกอบ โฟกัส,วัดแสง,ปรับแต่งอะไรเรียกร้อยแล้วก้กดชัตเตอร์ได้เลย...ได้ภาพชัว ร์แน่นอน

ใช้คนหรือวัตถุไปยืนเทียบ เพื่อให้เห็นความยิ่งใหญ่ของถ้ำ

ในยุคดิจิดอลไม่น่ากลัว ถ่ายแล้วมองดูภาพ ถ้ายังไม่ดีถ่ายใหม่ ถ้าภาพมืดไปก็ชดเชยไปทางบวกสักนิด ถ้าสว่างก็ชดเชยไปทางลบอีก องค์ประกอบดีแล้ว เช็คว่าภาพชัดแล้วก็กดอีกครั้ง....ได้ภาพมาโพสแล้ว

เห็นไหมละครับว่าถ่ายภาพในถ้ำง่ายที่คิด แค่เรารู้เคล็ดนิดหน่อย และในยุคดิจิดอลด้วยแล้วไม่ยากเลย ที่นี้เราก็หาเวลาไปเที่ยวถ่ายภาพในถ้ำแล้วนำมาโพสให้คนได้ชมกันได้แล้ว ครับ.....รอดูภาพอยู่น่ะครับ

เรื่อง/ภาพ ช.ช้าง